Một khoa học hình thành và khác biệt với một khoa học khác ở chỗ nó có một đối tượng và/hay một phương pháp đặc thù. Như vậy, để trả lời cho câu hỏi «xã hội học phải chăng là một khoa học?»...

Nguyên bản của bài viết này là một báo cáo bằng tiếng Ý, với tựa đề là «La sociologia e il suo domino scientifico», đăng trên Rivista italiana di sociologia, số 4, năm 1900, tr. 127–148. Được dịch sang tiếng Pháp cùng năm, với tựa đề «La Sociologie et son domaine scientifique»...

Isaac Newton đặt ở phần đầu của tập 3 quyển Những Nguyên Lý Toán Học Của Triết Học Tự Nhiên (Philosophiae Naturalis Principia Mathematica = Mathematical Principles Of Natural Philosophy, xuất bản lần thứ 2 năm 1713...

A. Chúng ta được phép xem các khoa học như thể chúng chỉ mới được sinh ra, hoặc vì chúng chỉ có thể là chưa đủ hoàn hảo ở các dân tộc cổ đại, hoặc vì ta hầu như đã hoàn toàn mất hết mọi dấu vết của chúng suốt các thế kỷ tối tăm dằng dặc của thời man rợ, hoặc vì ta chỉ mới được đặt lên những đường hướng tốt...

* Ngôn ngữ là một thiết chế. Saussure đã nhấn mạnh trên đặc tính cơ bản này. Ngôn ngữ là một sự nghiệp xã hội được ghi sâu vào tinh thần của mỗi cá nhân, đấy là toàn bộ những quy ước cần thiết được xã hội chấp nhận nhằm điều chỉnh sự sử dụng ngôn ngữ ở mỗi cá nhân. Ngôn ngữ tồn tại do một thứ hợp đồng. Mỗi cá nhân tích giữ nó với cái giá phải trả là một thời gian học tập ít nhiều lâu mau...

Mục đích của sử học là phát hiện ra những sự thật về quá khứ, và công trình nghiên cứu lịch sử là một tập hợp những sự kiện được thiết lập dựa trên các quy tắc của phương pháp kiểm chứng, rồi kết nối với nhau trong một bức tranh tổng hợp về một thời kỳ, hay một chủ đề lịch sử nào đấy...

Sử gia phê phán tài liệu là nhằm chuẩn bị cho công việc tổng hợp lịch sử. Theo Henri Berr, ta có thể phân biệt ở đây hai hình thức tổng hợp: «tổng hợp uyên bác» – thứ tổng hợp nhằm tái tạo quá khứ thông qua sự tập hợp những công việc riêng lẻ – và «tổng hợp khoa học» – thứ tổng hợp nhằm giải thích quá khứ – mà ông đã định nghĩa như trong trích đoạn dưới đây.

Văn minh là gì? Nhà xã hội và nhân học Marcel Mauss phân biệt ba hiện thực, và ba nghĩa, của thuật từ này: A) trước hết, có những «hiện tượng văn minh», những hiện tượng vượt quá khuôn khổ của một xã hội nhất định, dù chỉ giới hạn vào nhóm các xã hội «sơ khai»; B) sau đó, có «những nền văn minh», với khu vực, vùng địa lý ít nhiều rõ ràng của mỗi thực thể; C) và cuối cùng, có sự «Văn Minh», một trạng thái không chỉ tồn tại trong huyền thoại mà có cơ sở trong hiện thực.

Hiểu theo nghĩa dân tộc học rộng rãi của nó, Văn hoá hay Văn minh là cái toàn thể phức hợp bao gồm tri ​​thức, tín ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, luật pháp, phong tục và bất kỳ một khả năng, tập quán nào khác mà con người thu nhận được trong tư cách là thành viên của xã hội...

Trí tuệ của chúng ta không chỉ rút ra từ cảm quan những hữu thể (natures) khả tri được thực hiện trong thế giới của tồn tại, nó không chỉ tự đặt trước mặt các hữu thể này hay các hữu thể mà ý niệm được phái sinh từ việc xem xét các hữu thể thứ nhất,...

Thiết tưởng số ví dụ nhỏ[2], mà chúng ta có thể thoải mái nhân lên này, cũng đủ để đưa ra một ý tưởng rõ ràng về bản chất của quy trình tinh thần gọi là «lý luận». Dường như nó chẳng là gì khác hơn một chuỗi thao tác hoặc thử nghiệm chỉ được suy nghĩ mà thôi,...

Trong trích đoạn dưới đây, một quan điểm «vọng cổ», tưởng như không thể nào có thể tồn tại, đã được phát biểu và xuất bản trên thực tế, ngay giữa Thế Kỷ Ánh Sáng của Pháp, bởi một nhà khoa học, trong một trước tác có tựa đề cũng không thể nào rõ ràng hơn...

Thế nào là một quốc gia? (Qu’est-ce qu’une nation) là bài trần thuyết do Ernest Renan* đọc tại Đại học Sorbonne, ngày 11 tháng 3 năm 1882...