Mặc dù được biểu đạt một cách hiển nhiên trong sự phát triển của phôi, hay trong hành vi của động vật chẳng hạn, tính mục đích này từ lâu vẫn là con vật đáng ghét nhất, nếu không muốn nói là nỗi xấu hổ[2] của nhiều nhà sinh học. Theo tôi, điều này có ít nhất hai lý do...

Edmond Goblot không tin ta có thể nghiên cứu Sinh học mà không cần tới ý tưởng mục đích. Nhưng ở đây, ý tưởng này đòi hỏi một quan niệm thực chứng, không đối kháng với quyết định luận hoặc quan hệ nhân quả, nói tóm tắt là một thứ quan hệ nhân quả có định hướng về những lợi thế nhất định...

Sự sống là gì? Thế nào là một sinh thể? Theo Claude Bernard, sự sống  là sự sáng tạo, và một sinh thể trước hết, theo ngôn từ của ông, là cái ý tưởng chỉ đạo sự hình thành của một sinh thể, một ý tưởng xác định, thể hiện vừa yếu tính của sự sống, vừa bản chất của sinh vật. 

Phải chấp nhận tính mục đích trong sinh học chăng, và phải quan niệm nó như thế nào? Theo Claude Bernard, tính mục đích không đối lập với quyết định luận, nhưng trong sinh học, ta phải quan niệm một thứ thuyết quyết định phức tạp, cho một «tập hợp hiện tượng hài hòa»...

Mọi đứa bé bình thường đều có, ngay từ lúc mới sinh ra, cái khả năng trưởng thành trong bất kỳ cộng đồng nào, nói bất kỳ ngôn ngữ nào, chấp nhận bất kỳ tôn giáo hay bất kỳ quy ước xã hội nào.

Hơn nữa, chúng ta đều thấy, có nhiều nguyên nhân khác nhau cho mọi chuyển biến trong tự nhiên, như nguyên nhân mà sự chuyển biến nhắm tới (nguyên nhân cuối cùng) và nguyên nhân từ đó nó xảy ra (nguyên nhân khởi động)...