Bộ Giáo dục - Đào tạo (dưới đây gọi tắt là Bộ, hoặc "bộ GD") vừa tổ chức một Hội nghị toàn quốc về chất lượng giáo dục ĐH, ngày 5.1.2008 tại  TPHCM. Mười bảy bộ và 343 trường ĐH, CĐ cả nước tham gia hội nghị nhằm làm rõ nhu cầu xã hội, thách thức về chất lượng, cơ cấu đào tạo của giáo dục ĐH để đặt ra mục tiêu cho 3 đến 10 năm tới.

Trên mặt báo này, chúng tôi đã giới thiệu bốn tạp chí phổ biến khoa học của người Việt trong thời kỳ Pháp thuộc, chính xác là trước Cách mạng tháng 8.1945. Bài viết kỉ niệm 100 năm ngày ra đời của tờ đầu tiên trong số đó, với đường dẫn về các bài giới thiệu từng tạp chí, đã nhấn mạnh hoài bão chung của những người chủ trương các tạp chí này...

Chúng ta đều biết, Phan Bội Châu là một nhân vật lịch sử kiệt xuất của Việt Nam trong 40 năm đầu của thế kỷ 20 : một nhà yêu nước lớn với hàng loạt những lời hiệu triệu đồng bào đứng lên giải phóng dân tộc, khơi dậy được nỗi nhục mất nước và kích động được những xúc cảm sâu xa của tình tự dân tộc, như nhà sử học Vính Sính đã nhắc lại trong bài viết Thử nhìn lại vị trí của Phan Bội Châu trên mặt báo này ; bên cạnh đó PBC cũng là một nhà nho học thâm sâu, với hàng ngàn trang sách nghiên cứu, biên khảo về Chu dịch hay Khổng học....

Nhân ngày giỗ lần thứ ba của Giáo sư Hoàng Tuỵ (14.7.2019 - 14.7.2022), một nhà trí thức lớn của dân tộc - một nhà toán học tầm cỡ quốc tế đồng thời là một nhà văn hoá đích thực (chữ của nhà văn Nguyên Ngọc) luôn luôn nặng lòng với đất nước, tôi xin gửi IRED đăng lại bài viết ngắn dưới đây về ông, với nhiều đường dẫn tới những bài khác của ông hay về ông. Bài này viết khi được tin ông qua đời, nhân danh báo Diễn Đàn, và đăng trên báo tại địa chỉ 

https://www.diendan.org/nhung-con-nguoi/vinh-biet-mot-nha-tri-thuc-lon-giao-su-hoang-tuy.

Trong bài viết này cũng có đường dẫn tới bài giới thiệu cuốn Kỷ yếu Sĩ phu thời nay do do Nhà xuất bản Tri Thức và Công ty văn hoá Phương Nam xuất bản năm 2007 nhân dịp ông 80 tuổi.

Hà Dương Tường

Khoa học tạp chí số 1 ra ngày 1/7/1931. Dưới nhan đề chữ to KHOA HỌC có ghi thêm "Tạp chí", chữ nhỏ ở cuối dòng sau. Tiếp theo hai tiểu đề bằng tiếng Pháp và tiếng Hoa, và đề từ "Trí tri cách vật, sách Đại học", là các dòng thông tin...

Trong số những trí thức Việt Nam đầu thế kỷ 20, Nguyễn Công Tiễu không phải là một tên tuổi nổi bật so với các trí thức thuộc các lĩnh vực văn chương, chính trị, và như báo Tia Sáng 22.4.2017 nhắc lại, ngày nay tên ông vẫn "không gợi lên nhiều điều"...

Nhân vụ tranh cãi về nước mắm, tôi xin đưa lại dưới đây một bài nghiên cứu mang tên "Nước Mắm" của Bác sĩ Dược khoa Phạm Văn Tất, Viện Pasteur Sài Gòn, đăng trên Tạp chí Khoa học Kỹ thuật năm 1964. Đây là một bài nối tiếp nhiều nghiên cứu khác mà Viện Pasteur Sài Gòn trong những năm 1920 (thời Pháp thuộc) đã bền bỉ thực hiện, dẫn đến việc chính quyền thuộc địa đưa ra các nghị định ngày 21/12/1916, 23/11/1926 và 30/4/1930 của Toàn quyền Đông Dương về buôn bán Nước Mắm. Điểm chung nhất của các nghị định đó là định nghĩa pháp lý về Nước Mắm, là "một sản phẩm được làm bằng cá tươi và muối biển.".
 

Nước mắm (bài của Dược sĩ Phạm Văn Tất)

Lẽ tất nhiên là lúc ta đặt tên cho hàng ức hàng vạn ý, thế nào ta cũng còn bỏ sót. Và có những ý dần dần sẽ phát minh. Vậy, không những ta phải dặt những danh từ xét bây giờ, và ta lại dự bị để dặt những danh từ còn thiếu...

Cuốn sách bằng tiếng Anh này có một chỗ đứng độc đáo. Có lẽ đây là lần đầu mà một chủ đề khảo cổ học được đề cập dưới góc độ của một bài toán áp dụng – một cách hấp dẫn và dễ hiểu, như nó phải thế...

Theo Vĩnh Sính (Việt Nam và Nhật Bản, Giao lưu văn hoá, nxb Văn nghệ TPHCM 2001), nhiều thuật ngữ Hán Việt chúng ta dùng ngày hôm nay trong lĩnh vực khoa học (cả khoa học tự nhiên và xã hội) đã được du nhập vào VN đầu thế kỷ XX...